پارگی دیسک کمر
پارگی دیسک کمر
ستون فقرات 33 مهره استخوانی دارد . این مهره ها توسط بالشتک هایی به نام دیسک های بین مهره ای از هم جدا شده اند. دیسک های بین مهره ای نقش ضربه گیر برای فشارهای وارد شده به ستون فقرات را دارند و از ساییده شدن مهره ها روی همدیگر جلوگیری می کنند. هر دیسک از دو قسمت تشکیل می شود:
- لایه خارجی دیسک که ساختاری حلقوی دارد و آنولوس فیبروزوس (annulus fibrosus) نام دارد.
- در قسمت مرکزی دیسک، هسته ای ژله ای وجود دارد که هسته دیسک (Nucleus pulposus) نامیده می شود.
ناحیه کمری ستون فقرات، ۵ مهره دارد (L1 تا L5). مشکل پارگی دیسک کمر اغلب برای این ناحیه به ویژه در دو مهره انتهایی کمری (L4-L5) رخ می دهد. انواع پارگی دیسک کمر شامل موارد زیر است:
- برجسته شدن یا بالجینگ دیسک (bulging disc): زمانیکه پوسته خارجی دیسک (آنولوس فیبروزوس) ضعیف شود، دیسک به طرف کانال مهره ای برجسته می شود و بالجینگ دیسک رخ می دهد.
- فتق یا پارگی دیسک کمر (herniated or ruptured disc): اگر پوسته خارجی دیسک پاره شود، محتویات دیسک به داخل کانال مهره ای وارد می شود که فتق یا پارگی دیسک کمر محسوب می شود.
عکس پارگی دیسک کمر
در عکس زیر بیرون زدگی یا همان بالجینگ دیسک کمر و همچنین فشار دیسک بیرون زده به ریشه های عصبی نشان داده شده است.
علایم پارگی دیسک کمر
بسته به اینکه پارگی دیسک کمر در کدام مهره رخ داده و اینکه دیسک بیرون زده روی کدام ریشه عصبی فشار می آورد، علایم مختلفی ممکن است بروز کنند. رایج ترین علایم پارگی دیسک کمر شامل موارد زیر است:
- کمردرد مداوم یا منقطع: این درد معمولا با ایستادن طولانی، حرکت کردن و عطسه کردن و سرفه کردن بدتر می شود.
- پا درد: در برخی از بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر، درد پا بیشتر از کمردرد است یا اینکه بیمار اصلا کمردرد ندارد و فقط پادرد را تجربه می کند.
- اسپاسم عضلات کمر و پشت
- درد سیاتیک (sciatica): سیاتیکا دردی است که از کمر یا باسن شروع می شود و به سمت پشت پا و گاهی تا کف پا و انگشتان پا تیر می کشد.
- ضعف عضلات پاها
- بی حسی در کف و انگشتان پاها
- کاهش رفلکس های زانو و مچ پا
- تغییر در عملکرد مثانه و روده
علایم پارگی دیسک کمر می تواند شبیه سایر مشکلات پزشکی باشند. بنابراین در صورت بروز همچین علایمی لازم است که برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
درمان پارگی دیسک کمر
خط اول درمان برای پارگی دیسک کمر، درمان های محافظه کارانه همانند استراحت کردن، فیزیوتراپی و دارو درمانی است. این درمان ها در 90 درصد بیماران مبتلا به پارگی دیسک کمر سبب تخفیف علایم و بهبود بیمار می شوند. جراحی دیسک کمر تنها در صورت بروز این موارد ممکن است ضرورت داشته باشد:
- شل شدن اسفنکتری (از دست رفتن کنترل ادرار و مدفوع)
- ضعف یا بی حسی شدید مچ و انگشتان پا که می تواند نشان دهنده فشار دیسک پاره شده روی اعصاب پا باشد
- درد شدید که به رغم انجام درمان های محافظه کارانه برای بیشتر از 6 هفته کنترل نشود
آیا پارگی دیسک کمر با استراحت خوب می شود؟
یکی از درمان هایی که پزشکان برای پارگی دیسک کمر به ویژه در مراحل حاد و دردناک توصیه می کنند، استراحت کردن است. امروزه دیگر اعتقاد به درمان پارگی دیسک کمر با استراحت مطلق مانند گذشته وجود ندارد. زیرا تحقیقات نشان دادند که استراحت مطلق فقط برای چند روز اولیه بعد از پارگی دیسک و بروز درد شدید مفید است. ادامه درمان لازم است با انجام فعالیت های سبک انجام شود.
استراحت مطلق برای پارگی دیسک کمر
استراحت مطلق همراه با مصرف دارو برای حداکثر ۲ تا ۳ روز اول بروز کمردرد شدید و حاد مفید است. البته باید در نظر داشت که استراحت طولانی مضر است. تحقیقات نشان دادند که اثر استراحت برای ۲ روز در درمان پارگی دیسک کمر، معادل تاثیر استراحت برای ۷ روز است. اثرات مضر استراحت طولانی شامل ضعیف شدن و آتروفی عضلات کمر، خشک شدن مفاصل و بروز افسردگی است.
آیا پارگی دیسک کمر ترمیم می شود؟
پاسخ این سوال آری است. تحقیقات نشان داده اند که پارگی دیسک کمر به مرور زمان جذب می شود. بدن با استفاده از سلول هایی به نام ماکروفاژ مواد بیرون آمده از دیسک را جذب می کند. برای این اتفاق لازم است که تا اندازه ایکه دردتان زیاد نمی شود، فعال باشید.
مدت زمان ترمیم پارگی دیسک کمر
در اغلب افراد درد ناشیی از پارگی دیسک کمر طی چند روز بهتر می شود و بعد از گذشت 4 تا 6 هفته کاملا برطرف می گردد. استراحت نسبی، اجتناب از انجام فعالیت های سنگین و تکراری، انجام فیزیوتراپی، استفاده از داروهای مسکن کلید درمان موفق پارگی دیسک کمر است.
درمان های خانگی پارگی دیسک کمر
در اینجا چند درمان خانگی برای پارگی دیسک کمر شرح داده می شوند:
- گرما درمانی و سرما درمانی: استفاده ازگرما معمولا برای کاهش سفتی و اسپاسم عضلات مفید است. سرما در کاهش التهاب کاربرد دارد. به طور کلی استفاده از سرما در روزهای اول آسیب و بروز درد توصیه می شود.
- استفاده از پماد یا چسب کاهش درد: پمادهای مختلفی برای کمردرد در داروخانه ها موجود است. این پمادها را برای سه بار در روز روی ناحیه دردناک مالش دهید تا جاییکه جذب پوست شوند. بستن کمر با کرست یا حتی یک شال پارچه ای پس از مالش پماد، سبب افزایش جذب پماد و اثر بخشی بهتر آن می شود.
- فعالیت متوسط فیزیکی همانند انجام فعالیت های روزمره و انجام پیاده روی های کوتاه و سبک برای بهبود کمردرد مفید هستند. این حقیقت برخلاف تصور عمومی مبنی بر انجام استراحت مطلق برای رهایی از کمردرد می باشد.
- استفاده از کمربند (کرست کمر): بستن کمربند در روزهایی که درد زیاد است، می تواند سبب تسکین درد شود. با بهبود درد، بهتر است که استفاده از کرست کمر تنها به ساعاتی که فعالیت شما زیاد است محدود شود زیرا استفاده طولانی مدت از کرست کمر خود عاملی برای بروز ضعف و آتروفی عضلات کمر می تواند باشد.
- وضعیت بدنی مناسب در کاهش فشار و درد دیسک بیرون زده موثر است. وضعیت بدنی مناسب در تمام فعالیت ها همانند خوابیدن، نشستن و راه رفتن لازم است که مورد توجه قرار گیرد و اصلاح شود.
- داشتن وزن در محدوده سالم و طبیعی: کاهش وزن سبب کاستن میزان فشارهای مکانیکی وارده به ستون فقرات می شود.
- ترک کردن سیگار: تحقیقات ثابت کرده اند که افراد سیگاری 4 برابر بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به مشکلات ستون فقرات و دیسک می باشند. نیکوتین موجود در سیگار یا ساییر محصولات حاوی تنباکو سبب تخلیه مواد مغذی دیسک بین مهره ای و ضعیف شدن آن می شود.
پارگی دیسک کمر- پارگی دیسک کمر نی نی سایت – پارگی دیسک کمر و تنگی کانال نخاعی
پارگی دیسک کمر خطرناک است -پارگی دیسک کمر بدون جراحی
پارگی دیسک کمر و درمان آن – پارگی دیسک کمر چه علائمی دارد -پارگی دیسک کمر در طب سنتی
پارگی دیسک کمر و درمان- پارگی دیسک کمر و بارداری
