درد پشت زانو

از آنجایی که زانو بزرگترین و پیچیده‌ترین مفصل بدن است، این امر منطقی است که آسیب ببیند و گاهی اوقات درد داشته باشد. اگرچه زانو درد یک شکایت رایج است، اما درد پشت زانو به نسبت آن کمتر شیوع دارد.

درد پشت زانو یا همان درد خلفی زانو می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. گاهی اوقات، درد پشت زانو از جلوی زانو یا کمر ناشی یا “ارجاع” می شود.

انواع مختلف درد پشت زانو

درد پشت زانو می تواند مبهم، تیز یا سوزشی باشد. ممکن است به طور ناگهانی یا تدریجی بروز کند. درد پشت زانو ممکن است ثابت باشد، یا ممکن است زمانی که وزن را روی پا می‌ گذارید یا زمانی که زانو را خم می‌کنید، رخ دهد. این اطلاعات می‌تواند به پزشک کمک کند تا مشکل زانو شما را تشخیص دهد.

علائم درد پشت زانو

از آنجایی که چندین بیماری می توانند باعث درد پشت زانو شوند، علائمی دارند که بسته به علت آنها متفاوت است. شایع ترین علائم درد پشت زانو عبارتند از:

تورم یا سفتی

زانو ممکن است متورم یا بزرگ به نظر برسد. ممکن است نتوانید زانو را خم کنید، یا ممکن است زانوی شما در هنگام گذاشتن وزن روی آن بترکد، قفل شود یا خالی کند. این علائم معمولاً نشان می دهد که شما آسیب دیده اید.

قرمزی یا گرما

تحت شرایط خاص، پشت زانوی شما ممکن است درهنگام لمس، گرم احساس شود یا قرمزی قابل مشاهده داشته باشد. ممکن است تب هم داشته باشید. این علائم به دلیل متفاوتی نسبت به زمانی که فقط درد دارید اشاره می کند.

علل درد پشت زانو

تشخیص درد پشت زانو بسته به علت آن می‌تواند ساده یا دشوار باشد. در اینجا برخی از شایع‌ترین علل درد خلفی زانو آورده شده است:

کیست بیکر

تورم توده مانند در پشت زانو، مشخصه کیست بیکر است که تشخیص آن را نسبتاً آسان می‌کند. به این نوع کیست، کیست پوپلیتئال نیز می‌گویند، زیرا در حفره پشت زانو که حفره پوپلیتئال نام دارد ایجاد می‌شود. هنگامی که مایع سینوویال مفصل در پشت زانو جمع می گردد، کیست بیکر تشکیل می شود. آسیب یا استرس ناشی از آرتروز زانو می‌تواند باعث تجمع مایع شود.

گرفتگی (کرامپ) عضلات پا

کرامپ، سفت شدن عضله است. احتمال گرفتگی عضلات ساق پا بیشتر است. با این حال، سایر عضلات پا، از جمله عضلات پشت ران نزدیک زانو، نیز می‌توانند دچار گرفتگی شوند. احتمال گرفتگی عضلات‌ پا هنگام ورزش یا در دوران بارداری بیشتر است. سایر علل احتمالی گرفتگی عضلات پا عبارتند از:

• مشکلات عصبی در پاهای شما
• کم آبی بدن
• برخی داروها مانند استاتین ها و دیورتیک ها
• بیماری کبد

نکته: هنگامی‌که دچار گرفتگی می‌شوید، ناگهان احساس انقباض یا اسپاسم در عضلات خود می‌کنید. درد ممکن است از چند ثانیه تا ۱۰ دقیقه طول بکشد. پس از رفع گرفتگی، ممکن است عضله برای چند ساعت درد داشته باشد.

تاندونیت عضله دوسر فموریس (آسیب همسترینگ)

همسترینگ از سه ماهیچه تشکیل شده است که از پشت ران شما می‌گذرند. کار این ماهیچه‌ها کمک به خم کردن زانو است.

آسیب دیدن یکی از این عضلات را کشیدگی (استرین) همسترینگ می‌نامند. کشیدگی همسترینگ زمانی اتفاق می‌افتد که عضله بیش از حد کشیده شود. در برخی موارد، عضله می‌تواند به طور کامل پاره شود. این آسیب ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد و ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا بهبود یابد.

هنگامی‌که عضله همسترینگ آسیب ببیند، درد ناگهانی را احساس خواهید کرد. آسیب به عضله دوسر فموریس (یکی از سه عضله همسترینگ) که به آن تاندونوپاتی عضله دوسر ران گفته می شود، باعث درد در پشت زانو می شود. علائم دیگر آسیب همسترینگ عبارتند از:

• تورم
• کبودی
• ضعف در پشت پای شما

این نوع آسیب در ورزشکارانی که ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، تنیس یا هاکی انجام می‌دهند رایج است. کشش‌ها و تمرینات همسترینگ می‌تواند به تسکین درد و پیشگیری از آسیب کمک کند.

تاندونیت عضلات دوقلوی ساق پا (گاستروکنمیوس)

عضلات دوقلوی پشت ساق پا (عضله گاستروکنمیوس) به شما کمک می‌کنند تا زانو خود را خم کنید و انگشتان پا را به سمت زمین ببرید. این عضلات به صورت تاندون آشیل به استخوان پاشنه پا متصل می‌شوند.

ورزش‌هایی مانند تنیس و اسکواش که شما را ملزم می‌کند سریعاً از وضعیت ایستاده به دویدن بروید، ممکن است عضله گاستروکنمیوس را تحت فشار قرار داده یا پاره کند. آسیب به این عضله را با درد ناگهانی در پشت پایتان متوجه می‌شوید.

سایر علائم کشش عضلات پشت ساق عبارتند از:

• درد و تورم در ساق پا
• کبودی و حساسیت در ساق پا
• مشکل در ایستادن روی نوک پا

درمان کشیدگی عضلات پشت ساق به شدت آسیب بستگی دارد. به عنوان مثال، برنامه درمانی شما برای کشیدگی خفیف ممکن است شامل استراحت، فیزیوتراپی و مصرف مسکن باشد. ممکن است درمان آن تا ۸ هفته طول بکشد. از طرف دیگر، پارگی تاندون آشیل ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد و بهبودی آن تا ۶ ماه طول بکشد.

پارگی مینیسک

منیسک زانو یک تکه غضروف گوه‌ای شکل است که نقش ضربه‌گیری و با ثبات‌سازی در مفصل زانو را دارد. هر یک از زانوها دارای دو منیسک یکی در داخل (منیسک داخلی زانو) و دیگری در خارج (منیسک خارجی زانو) هستند. ورزشکاران گاهی هنگام انجام حرکت اسکات و چرخاندن زانو، مینیسک‌شان را پاره می‌کنند. با افزایش سن، مینیسک شما ضعیف شده و تحلیل می‌رود. این باعث می‌شود با هر حرکت چرخشی احتمال پارگی آن بیشتر شود.

هنگامی که منیسک پاره می‌شود، ممکن است صدای “ترک” را بشنوید. در ابتدا، ممکن است چندان مشکلی إحساس نکنید. اما پس از چند روز راه رفتن روی آن، زانو دردناک‌تر می‌شود.

سایر علائم پارگی منیسک عبارتند از:

• سفتی در زانو
• تورم
• ضعف
• حساسیت به لمس
• قفل شدن یا خالی کردن زانو

کندرومالاسی (نرمی غضروف پشت کشکک)

کندرومالاسی زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف داخل مفصل تحلیل برود. غضروف ماده الاستیکی است که استخوان‌ها را متحرک می‌کند تا هنگام حرکت روی یکدیگر ساییده نشوند.

شایع‌ترین محل تحلیل غضروف، زیر کاسه زانو (کشکک) است. هنگامی‌که غضروف از بین می‌رود، استخوان‌های زانو روی یکدیگر خراشیده می‌شوند و باعث درد می‌گردد.

آسیب به زانو، یا فرسودگی تدریجی ناشی از افزایش سن، آرتروز یا استفاده بیش از حد می‌تواند باعث کندرومالاسی شود.

علامت اصلی، درد مبهم پشت کاسه زانو است. درد ممکن است با بالا رفتن از پله‌ها یا پس از مدتی نشستن بدتر شود.

علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشکل حرکتی در زانو
• ضعف یا پرانتزی شدن زانو
• احساس ترک خوردن یا ساییدگی هنگام خم و صاف کردن زانو

درمان ممکن است شامل یخ، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند ناپروکسن) و فیزیوتراپی باشد.

آسیب رباط صلیبی قدامی

رباط صلیبی قدامی نواری از بافت متراکم است که از جلوی مفصل زانو می‌گذرد. رباط صلیبی، استخوان ران شما را به استخوان ساق پا متصل می‌کند، ثبات را فراهم می‌کند و به حرکات جلو و عقب زانوی شما کمک می‌کند.

اکثر صدمات رباط صلیبی زمانی اتفاق می‌افتد که در حین دویدن، سرعت خود را کاهش دهید، توقف کنید یا مسیر را به طور ناگهانی تغییر دهید. همچنین در صورت پرش اشتباه یا ضربه خوردن در ورزش تماسی مانند فوتبال، می‌توانید این رباط را کشیده یا پاره کنید.

ممکن است هنگام آسیب دیدگی احساس “پاپ” کنید. پس از آن، زانوی شما درد می‌کند و متورم می‌شود. ممکن است در حرکت کامل زانو مشکل داشته باشید و هنگام راه رفتن احساس درد کنید. درمان آسیب رباط صلیبی به شدت آسیب آن بستگی دارد. برنامه درمانی شما ممکن است شامل فیزیوتراپی، استراحت یا جراحی بازسازی رباط صلیبی باشد.

آیا ممکن است درد پشت پا از دیسک کمرم باشد؟

اگر زانودرد و کمردرد دارید، این دردها یا ناراحتی‌ها ممکن است کاملا نامرتبط به نظر برسند، اما کمردرد را می‌توان به سادگی بر اساس پدیده درد ارجاعی به زانو درد مرتبط کرد. اعصاب اندام تحتانی مستقیماً از ستون فقرات تحتانی منشعب می‌شوند. بنابراین به راحتی می‌توان دید که چگونه یک عصب فشرده، شاید به دلیل برآمدگی دیسک کمر در قسمت پایین کمر، می‌تواند درد را به سمت پایین شاخه عصبی و به زانو هدایت کند. احتمال اینکه درد پشت زانو ناشی از دیسک کمر باشد در موارد زیر بیشتر است:

• اگر شما مدت طولانی در طی روز رانندگی می‌کنید
• اگر شما زمان زیادی را در پرواز می‌گذرانید
• اگر شما یک کار پشت میز دارید و آنطور که باید از جایتان بلند نمی‌شوید و حرکت نمی‌کنید

نشستن‌های طولانی، ارتفاع دیسک را کاهش می‌دهد و با فشار دادن آب به بیرون دیسک، بیرون زدگی دیسک را افزایش می‌دهد. حتی ممکن است ناراحتی کمر خود را چندان حس نکنید. ممکن است کمردرد بسیار ملایم باشد، اما آن را نادیده نگیرید. قبل از تصمیم‌گیری در مورد یک جراحی بزرگ زانو، به خودتان مدیون هستید که حتی خفیف‌ترین ناراحتی کمر را بررسی کنید تا مشخص شود که آیا ناراحتی در کمر باعث درد پشت زانوی شما شده است یا خیر.

چه زمانی برای درد پشت زانو باید به پزشک مراجعه کنید؟

در بیشتر موارد درد پشت زانو نیاز به مراجعه به پزشک دارد. اگر علائم عفونت (مانند قرمزی و گرما در زانو و تب) دارید باید فورا به پزشک مراجعه کنید. همچنین برای درد شدید باید فورا به پزشک مراجعه کنید.

اگر علائم شما کمتر فوری باشد، مراجعه به پزشک همچنان بهترین گزینه برای درمان شما است. در عین حال، می‌توانید به طور موقت درد خود را با داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن کنترل کنید. برای آسیب‌های زانو، می‌توانید از پروتکل زیر استفاده کنید:

استراحت، یخ، بانداژ زانو و روی بلندی قرار دادن پا

تشخیص درد پشت زانو

معاینه فیزیکی در تشخیص علت درد خلفی زانو ناشی از آسیب یا آرتروز اهمیت دارد. پزشک زانو را معاینه می‌کند تا چرخش، خم شدن و ثبات را بررسی کند و ببیند کدام حرکات باعث درد می‌شود.

پزشک همچنین ممکن است از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، عکس رادیولوژی، سی تی اسکن، آرتروگرافی و ام آر آی استفاده کند. گاهی اوقات پزشک برای بررسی آزمایشگاهی از زانو مایع می‌گیرد.

پزشک در صورت مشکوک بودن به عفونت، تومور، از معاینه فیزیکی، مطالعات آزمایشگاهی و تصویربرداری استفاده خواهد کرد. پزشک معمولاً می‌تواند کیست بیکر را با مشاهده تشخیص دهد، اما ممکن است تشخیص را با یک روش تصویربرداری تأیید کند.

درمان درد پشت زانو

درمان درد پشت زانو بستگی به تشخیص علت آن توسط پزشک دارد. آسیب ناشی از آسیب منیسک، سایش و پارگی رباط یا آرتروز ممکن است با استراحت، داروها، فیزیوتراپی، تزریقات یا جراحی درمان شود.

برخی از کیست‌های بیکر خود به خود از بین می‌روند و برخی نیاز به درمان دارند که احتمالاً شامل تخلیه کیست می‌شود.

سایر علل درد پشت زانو، مانند عفونت، تومور، یا، پس از تشخیص نیاز به درمان کاملاً فردی دارند.

خلاصه

درد پشت زانو گاهی اوقات ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد. هر کسی که علائم شدید یا علائمی را تجربه می‌کند که بیش از چند روز طول بکشد باید به پزشک مراجعه کند.

پیروی از برنامه درمانی پزشک می‌تواند بهترین فرصت را برای بهبود صحیح آسیب و جلوگیری از هرگونه عارضه به شما بدهد.