نقش فیزیوتراپی در بهبود کجی گردن
نقش فیزیوتراپی در بهبود کجی گردن
فیزیوتراپی می تواند به کودکانی که حتی در سنین نوزادی به تورتیکولی مبتلا هستند کمک کند.
تورتیکولی به معنای سفت‌شدگی عضلات گردن کودک است که باعث می‌شود سر به یک طرف کج شده و به جهت مخالف بچرخد.
این وضعیت می‌تواند باعث شود کودک در چرخاندن سر برای دنبال کردن اجسام با چشم، نگه‌داشتن سر در وضعیت عمودی یا انجام حرکات مناسب بالاتنه برای تغذیه و بازی دچار مشکل شود.
همچنین ممکن است منجر به غیر قرینگی صورت کودک شود.
با تشخیص و درمان به موقع، اکثر کودکان مبتلا به تورتیکولی بدون هیچ اثر بلندمدتی بهبود می‌یابند.
چنانچه فاصله بین تشخیص و درمان زیاد شود به دلیل کوتاهی و سفت شدن عضلات پاسخ به درمان سخت تر می شود وشاهد عوارض ناشی از تورتیکولی خواهیم بود.
فیزیوتراپی به پیشگیری از کوتاه‌شدگی دائمی عضله درگیر، کاهش درد سر و گردن، جلوگیری از مشکلات ثانویه مانند تأخیر در مهارت‌های حرکتی رشدی و پلاژیوسفالی (فرم غیرطبیعی سر) و همچنین اجتناب از نیاز به جراحی کمک می‌کند.
ارزیابی و درمان
فیزیوتراپیست ارزیابی‌ای انجام می‌دهد تا دامنه حرکتی غیرفعال، دامنه حرکتی فعال، سفتی عضلات، قدرت عضلانی و مهارت‌های حرکتی کلی کودک شما را بررسی کند.
همچنین شرایط دیگری که ممکن است در کودکان مبتلا به تورتیکولی رخ دهد، مانند پلاژیوسفالی، دیسپلازی هیپ (ناهمترازی مفصل ران) ، مشکلات ستون فقرات و میزان تحرک اندام های فوقانی و تحتانی سمت درگیررا چک می‌کند.
فیزیوتراپیست نتایج ارزیابی را با والدین در میان گذاشته و در صورت نیاز، توصیه‌هایی برای درمان فیزیوتراپی ارائه می‌دهد.
همچنین تمرینات کششی و وضعیت‌دهی را به والدین آموزش می‌دهد که باید روزانه در خانه با کودک خود انجام شود.
اهداف فیزیوتراپی برای تورتیکولی
بهبود توانایی کودک در چرخاندن سربه طرفین
بهبود توانایی کودک در آوردن چانه به سمت سینه
بهبود توانایی کودک در قرار دادن سر در خط وسط در برابر جاذبه زمین
تشویق کودک به بلند کردن سر در برابر جاذبه هنگام خوابیدن روی شکم
دستیابی به تحمل وزن و جابجایی طبیعی در اندام‌های فوقانی
تشویق به استفاده متقارن از اندام‌های فوقانی
امکان تجربه تغییر وزن مناسب در فعالیت‌های رشدی مانند نشستن، غلت زدن، چهار دست و پا رفتن و راه رفتن
عوارض درمان نشدن تورتیکولی دربلند مدت
تورتیکولی توانایی کودک برای چرخاندن سر و دیدن، شنیدن و تعامل آزادانه با محیط را محدود می‌کند.
در نتیجه، ممکن است منجر به تأخیر در رشد شناختی، کاهش آگاهی از بدن، ضعف عضلانی و مشکلات تعادل شود.
از آنجا که بخش عصبی که رشد و تعادل را کنترل می‌کند تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد، کودکان مبتلا به تورتیکولی ممکن است با جبران وضعیت سر خود، مراحل رشدی را به صورت نامتقارن طی کنند.
این عدم تقارن می‌تواند باعث ناهمترازی ستون فقرات و توزیع نامتعادل وزن روی پاها شود که به بروز مشکلات ارتوپدی منجر می‌شود.
تورتیکولی همچنین با صاف‌شدن پشت سر (پلاژیوسفالی) همراه است. هنگامی که نوزاد سر خود را مداوم به یک طرف می‌چرخاند، فشار ثابت روی پشت سر باعث صاف‌شدن آن ناحیه و برآمدگی پیشانی در همان سمت می‌شود.
در صورت عدم درمان، تورتیکولی و پلاژیوسفالی ممکن است در سنین مدرسه باعث مشکلات ادراکی و ناتوانی‌های یادگیری شوند.
ارزیابی و درمان تورتیکولی
تورتیکولی و پلاژیوسفالی باید توسط پزشک ارزیابی شوند تا علت و نیاز به درمان مشخص شود. در صورت نیاز به درمان، کودک به فیزیوتراپی ارجاع داده می‌شود.
یک فیزیوتراپیست باید به‌صورت فردی نیازهای هر کودک را بررسی کرده و درمان، تمرینات خانگی و توصیه‌های وضعیت‌دهی را ارائه دهد.
میزان بروز تورتیکولی و پلاژیوسفالی را می‌توان با قراردادن نوزاد در وضعیت دمر (روی شکم) تحت نظارت، تشویق نوزاد به نگاه کردن به هر دو جهت و کاهش استفاده از تجهیزات نوزادی (صندلی ماشین، صندلی فنری، تاب و غیره) به حداقل رساند.
درمان خانگی تورتیکولی : ورزش ها و تمرین های موثر
برای کودکان مبتلا به تورتیکولی، بازی در تمام وضعیت‌های زیر بسیار مهم است .
- دمر (روی شکم)
- به پهلو درازکشیده
- نشسته
- ایستاده با حمایت
این وضعیت‌ها در هر سنی مناسب و ضروری هستند.
کودک را تشویق کنید تا با اسباب‌بازی‌هایی که باعث چرخش سر و بدن به سمت غیرترجیحی او می‌شوند، تعامل داشته باشد.
محیط کودک (مانند جهت‌دهی اسباب‌بازی‌ها، تخت و زیرانداز بازی) را طوری تنظیم کنید که او را برای حرکت به سمت غیرترجیحی تشویق کند.
پیشگیری از تورتیکولی برای رشد سالم و جلوگیری از عوارض احتمالی ضروری است.
اجرای راهکارهای خاص وضعیت‌دهی و بازی می‌تواند به رشد متعادل عضلات و جهت‌دهی صحیح سر کمک کند.
این اقدامات پیشگیرانه نه‌تنها سلامت جسمی را تقویت می‌کنند، بلکه مهارت‌های حرکتی و رفاه کلی کودک را نیز بهبود می‌بخشند.
هنگام استفاده از کالسکه اسباب‌بازی‌های قابل گرفتن را جلوی کودک یا در سمت غیرترجیحی او قرار دهید.
کودک را از سمت شکم روی پاهایتان قرار دهید و اسباب‌بازی‌ها را بالا و در سمت غیرترجیحی او نگه دارید.
برای بازی روی زمین روبروی کودک روی زمین بنشینید (با یا بدون اسباب‌بازی بین شما) و از سمت غیرترجیحی به او نزدیک شوید. اسباب‌بازی‌ها را بالا و در سمت غیرترجیحی نگه دارید.
برای مدت زمانی کودک را دروضعیت دمر قرار دهید. یک پتوی نازک و اسباب‌بازی‌ها را روی سطحی سفت (مثل زمین) پهن کنید و کودک را روی شکم بخوابانید تا بازی کند. این وضعیت برای نگاه کردن به اسباب‌بازی‌ها و بلند کردن سر عالی است.
شما کودک را روی شکم خود قرار دهید در حالی که شما به پشت دراز کشیده‌اید تا تماس چشمی آسان برقرار شود.
.بازی با هر دو دست را تشویق کنید (این کار به تراز وسطی بدن کمک می‌کند)
.اسباب‌بازی‌ها را طوری قرار دهید که کودک به پایین نگاه کند. این وضعیت شروع خوبی برای غلت زدن به شکم است
جراحی تورتیکولی
تورتیکولی زمانی رخ می‌دهد که یکی از عضلات گردن در یک سمت، سفت‌تر از سمت مقابل باشد.
در صورتی که فیزیوتراپی و تمرینات کششی که در سال اول زندگی کودک انجام می‌شود کافی نباشد، ممکن است جراحی برای درمان تورتیکولی ضرورت یابد.
.بهترین روش درمان تورتیکولی در سال اول زندگی کودک، فیزیوتراپی و تمرینات کششی است
پس از جراحی، کودک شما باید به مدت ۴ تا ۶ هفته گردنبند طبی بپوشد (به جز هنگام انجام تمرینات، استحمام و گاهی در زمان غذا خوردن)
کودک شما باید تا یک سال پس از جراحی، هر روز تمرینات کششی گردن و اصلاح وضعیت بدن را انجام دهد.
فیزیوتراپیست قبل از جراحی در جلسه کلینیک و پس از جراحی در بخش بستری بیمارستان کودک شما را معاینه خواهد کرد.
قبل از جراحی، فیزیوتراپیست گردنبند طبی را برای کودک شما تنظیم می‌کند. پس از جراحی نیز به شما و کودک در انجام تمرینات لازم کمک می‌کند و در صورت نیاز، شما را به یک فیزیوتراپیست مناسب در محل زندگی‌تان معرفی خواهد کرد.
پس از جراحی چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از جراحی، کودک شما ممکن است یک شب در بیمارستان بماند. او پس از عمل گردنبند طبی خواهد پوشید و ممکن است در سمت گردن که عضله سفت بوده، تورم داشته باشد.
فیزیوتراپیست روز پس از جراحی برای شروع تمرینات با کودک شما مراجعه خواهد کرد. او به شما و کودکتان آموزش می‌دهد که چگونه این تمرینات را در خانه انجام دهید و مطمئن می‌شود که شما با تمام تمرینات لازم قبل از ترخیص آشنا هستید.
کودک شما ممکن است پس از جراحی درد داشته باشد و تیم پزشکی به شما کمک می‌کند تا بهترین مسکن برای کاهش درد او را انتخاب کنید. کاهش درد کودک با دارو (در صورت نیاز) بسیار مهم است تا تمرینات به طور مؤثر انجام شوند.
آیا کودک من باید گردنبند طبی بپوشد؟
فیزیوتراپیست قبل از جراحی گردنبند طبی را برای کودک شما تنظیم خواهد کرد. این گردنبند بخش مهمی از روند بهبودی است زیرا به اصلاح وضعیت بدن و افزایش دامنه حرکتی گردن کمک می‌کند.
کودک شما باید در ۴ تا ۶ هفته اول پس از جراحی، گردنبند را در طول روز و به مدت چند ماه در زمان خواب بپوشد. در ابتدا، گردنبند فقط برای تمرینات، استحمام و گاهی در زمان غذا خوردن برداشته می‌شود.
فیزیوتراپیست با شما همکاری خواهد کرد تا برنامه‌ای برای پوشیدن گردنبند تنظیم کند و به شما اطلاع می‌دهد که چه زمانی می‌توانید آن را برای مدت طولانی‌تر بردارید.
کودک چه نوع تمریناتی باید بعد از جراحی انجام دهد؟
تمرینات پس از جراحی بخش بسیار مهمی از روند بهبودی کودک شما هستند. این تمرینات از روز اول پس از جراحی در بیمارستان شروع می‌شوند.
فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا این تمرینات را به درستی انجام دهید و مطمئن می‌شود که شما و کودکتان با آن‌ها راحت هستید.
شما باید ۳ تا ۴ بار در روز تمرینات کششی گردن و اصلاح وضعیت بدن را با کودک خود انجام دهید. فیزیوتراپیست در طول روند بهبودی، تمرینات مناسب را به شما آموزش خواهد داد.
برای دستیابی به بهبودی کامل، ادامه این تمرینات تا یک سال پس از جراحی ضروری است. این تمرینات در جلسه کلینیک و روز پس از جراحی با شما مرور خواهند شد و فقط باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شوند.
