پارگیهای روتاتور کاف در ورزشکاران حرفه ای می تواند عاملی برای پایان فعالیت حرفه ای شان باشد و برای مردمان عادی اصلیترین دلیل درد شانه است.
روتاتور کاف از ۴ عضله و تاندون تشکیل شده که همانند یک بازوبند جهت ایجاد ثبات در مفصل شانه و نگهداری بازو در حفره ی شانه عمل میکنند، همچنین روتاتور کاف به بازو اجازهٔ حرکت در جهات مختلف را می دهند.
هر چند که عضلات و تاندون های روتاتور کاف مفصل شانه را با ثبات می کند اما هنوز هم شانه مفصل نسبتا ضعیفی است. آسیبهای حاد، فشار و کششهای تکراری بر روی این مفصل می تواند سبب التهاب و پارگیهای این تاندونها شوند.
اکثر مواقع آسیبهای تاندون شانه (روتاتور کاف) توسط فشارهای تکراری یا تخریب تاندون ها به علت افزایش سن ایجاد می شود. این فشارهای تکراری می توانند شامل آسیبهایی از جمله ورزشهایی مانند بیس بال، تنیس، وزنه برداری و شنا که نیازمند حرکات زیاد شانه است، شوند.
با افزایش سن و کاهش خون رسانی به روتاتور کاف، آسیب وارد شده به خودی خود ترمیم نمیشود و زایده استخوانی ایجاد شده نیز میتواند تاندون را ضعیف و منجر به پارگی آن شود.
آسیبهای حاد با افتادن ایجاد می شوند. باز کردن بازو برای جلوگیری از افتادن، یا بلند کردن اجسام سنگین با حرکت ناگهانی نیز می تواند منجر به پارگی های روتاتور کاف شود.
یک پارگی حاد تاندون شانه با اعمال نیروی بیش از حد بر روی تاندون رخ می دهد. میزان نیروی مورد نیاز برای پارگی تاندون شانه از یک فرد به فرد دیگر و شرایط تاندون شانه پیش از آسیب متفاوت میباشد. در یک فرد با تاندون سالم این نیرو نیازمند فشاری نظیر زمین خوردن بر روی یک دست باز شده هنگام افتادن است. اما اگر تاندون آسیب قبلی داشته باشد نیروی مورد نیاز برای پارگی ممکن است زیاد باشد، مثلا برداشتن یک شی نسبتا سنگین .
افرادی همانند نقاشان و تنیس بازان که به علت شغل شان یا رشته ورزشی شان دست را مکرراً بالای سر می برند پارگیهای مزمن شایع تر است. استفاده از دست در این وضعیتها باعث آسیبهای تکراری به عضلات و پارگی تاندون شانه می شود.
با افزایش سن، خون رسانی به تاندونها کاهش می یابد. این امر می تواند منجر به طویل شدن زمان ترمیم پس از آسیب شود. به علاوه با افزایش سن عضلات تحلیل می روند. تمام این اتفاقات می توانند سبب التهاب تاندون شانه شوند و فرد را مستعد به پارگی روتاتور کاف نماید.
نشانه های آسیب روتاتور کاف به علت التهاب و تورم در این تاندون ها می باشند و ویژگی های زیر را دارد:
درد در شانه و بازو،
درد اغلب شب هنگام زمانیکه روی شانهٔ مبتلا دراز کشیده ایم احساس می شود.
درد همچنین زمانیکه دست را به طرق خاصی حرکت می دهیم حس می شود.
درد پایین تر از آرنج نمیرود.
اگر آسیب حاد (ناگهانی) باشد درد شدید و آنی است.
اگر آسیب تخریبی باشد (ضایعه به مرور زمان اتفاق بیفتد) ممکن است درد در ابتدا خفیف باشد.
ضعف یا از دست دادن حرکت دست و شانه
یک احساس ناخوشایند یا کشیده شدن یا صدای ترک خوردن هنگام حرکت شانه وجود دارد.
هر زمان که آسیب حاد یا درد مزمن شانه داشته باشید، برای تشخیص و درمان باید پیش پزشک بروید. اگر شانه درد شما علی رغم استراحت، استفاده از یخ و داروهای ضد التهابی ادامه یافت، یا اگر شما دیگر نتوانستید فعالیتهای روزمره تان را انجام دهید، یا اگر نتوانستید دست تان را بالای سر ببرید، یا دیگر نتوانستید در ورزشی که انجام می دادید شرکت کنید لازم است تا به پزشک مراجعه کنید. تشخیص اولیه آسیب تاندون شانه (روتاتور کاف) تفاوت بارزی در بهبود و پیشگیری از نقصان در قدرت و حرکت شانه دارد.
اگر آسیب شما حاد (ناگهانی) همانند آسیب ناشی از افتادن یا تصادف شدید باشد، به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید. اگر شما به شکستگی استخوان مشکوک هستید، اگر شما یک زخم باز یا استخوانی که از زخم بیرون زده است دارید، اگر شما هر گونه بی حسی در بازو یا دست تجربه میکنید یا اگر نمی توانید شانهٔ خود را حرکت دهید به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
یک آسیب روتار کاف به صورت اولیه، با معاینه فیزیکی مشخص می شود. در معاینه، پزشک دست شما را در جهتهای مختلف حرکت می دهد تا سطح درد و دامنه حرکتی تان را بررسی کند. آزمایشها برای تعیین پارگیهای روتار کاف شامل: عکس رادیولوژی، MRI، سونوگرافی، تصویربرداری از مفصل (یک نوع رادیوگرافی اختصاصی مفصل که در آن از رنگ تزریق شده در مفصل جهت واضح تر دیدن تاندونها و عضلات استفاده می شود) میباشد.
خط اول درمان برای آسیبهای خفیف تا متوسط روتاتور کاف شامل استراحت، استفاده از یخ، داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن میباشد. اگر شانه تان صدمه دیده از آن را حرکت ندهید.
فیزیوتراپی برای آسیبهای روتاتور کاف جهت قوی تر کردن و افزایش انعطاف پذیری شانه استفاده می شود. در برخی از بیماران تزریقات استروئید مانند کورتون جهت تسکین درد و التهاب به کار می رود.
بیشتر مواقع برای ترمیم آسیب روتاتور کاف جراحی لازم نیست، به استثناء موارد شدید که تاندون کاملا پاره شده، آسیب حاد است، درد مزمن است و یا به سایر درمانها جواب نداده است. انجام فیزیوتراپی پس از جراحی ضرورت دارد.
در ساعات اولیه بروز آسیب استفاده از یخ یا همان کیسه سرما برای ۱۵ دقیقه و چند بار در روز در کاهش درد و التهاب مفید است. استفاده از ژل ها یا پمادهای ضد التهابی همانند ژل پیروکسیکام روی ناحیه شانه برای چند بار در روز موثر است. استراحت دادن دست آسیب دیده نیز ضروری است. منظور از استراحت، قرار دادن دست در داخل یک اسلینگ گردنی برای چند روز اول آسیب است. در هنگام خواب نیز لازم است مراقبت کنید که برروی شانه آسیب دیده نچرخید و وزن نیندازید.
انرژی منتقل شده با لیزر به داخل بافت تاندون سبب کاهش درد و تسریع روند ترمیم بافت می شود. لیزر بافت های آسیب دیده را تحریک می کند تا اکسیژن رسانی بافت تحریک شده و روند ترمیم آغاز گردد. مطالعات انجام شده در این ضمینه ثابت کرده اند که انجام پنج تا ده جلسه لیزر درمانی اثرات مفید و سریع در بهبود آسیب تاندون شانه دارد.
ورزش های شانه برای پیشگیری از سفت و خشک شدن مفصل، تقویت عضلات و پیشگیری از مشکلات مزمن ضروری هستند. لازم است که این ورزش ها توسط فیزیوتراپیست به شما آموزش داده شوند تا با انجام حرکات به شیوه غلط یا در زمان نامناسب سبب آسیب رسانی بیشتر به مفصل آسیب دیده نشوید. این ورزش ها را می توان در سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:
جراحی ممکن است برای روتاتور کاف پاره شده در موارد شدید توصیه شود.
اگر درد با درمانهای پزشکی و استراحت بهبود نیافت، یا اگر بیمار ورزشکار است، یا نیاز زیادی به استفاده از بازو و شانهها برای کارش دارد، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. گزینههای جراحی شامل ترمیم به صورت باز است که با یک برش جراحی صورت میگیرد. این روش برای آسیب های بزرگ و پیچیده قابل استفاده است. اما ترمیم با استفاده از روش آرتروسکوپی، که روشی نسبتا غیر تهاجمی است، با برش کوچک تر صورت میگیرد. در این روش جراح با استفاده از یک دوربین کوچک مخصوص که وارد مفصل شانه میکند، با دیدن آناتومی شانه، جراحی را انجام می دهد.
هر کدام از روشهای جراحی، نیازمند یک دورهٔ طولانیفیزیوتراپی است. در این دوره شانه باید برای ۴-۶ هفته، توسط اسلینگ، بی حرکت باشد. زمانیکه اسلینگ را کنار می گذارید، فیزیوتراپی با تمرینات غیر فعال شروع می شود، که در این حالت فیزیوتراپیست شانه و دست شما را (بدون مشارکت فعال شما) برایتان حرکت می دهد. ۸-۱۲ هفته بعد از عمل شما می توانید برای تقویت دست تمرینات فیزیوتراپی را به صورت فعال انجام دهید.
پس از جراحی نیاز است که بیماران برای ۳ ماه از استفاده از شانه برای فعالیتهای سبک بالای شانه و ۶ ماه دیگر برای بازگشت به فعالیتهای جدی تر صبر کنند.
شاید نتوان از تمامی علل آسیب دیدگی پیشگیری کرد. اتفاق پیش می آید و با افزایش سن عضلات و تاندونها نیز فرسوده می شوند. اما کارهایی هست که می توان با انجام آنها شانس آسیب دیدگی را کاهش داد:
گرم کردن مناسب، قبل از انجام ورزش یا کارهایی که مفصل شانه را درگیر می کنند، می تواند انعطاف پذیری شانه را حفظ کند و از آسیب جلوگیری نماید.
انجام ورزش های مخصوص شانه برای حفظ قدرت.
بلند نکردن و بالای سر نبردن اجسام و وسایل سنگین.
اگر از دست و شانههای خود به کرات استفاده میکنید، به اندازهٔ کافی نیز استراحت کنید.
در بیش از نیمی از بیماران مبتلا به آسیب روتاتور کاف، درمانهای فیزیوتراپی برای تسکین درد و بازگرداندن عملکرد و حرکت شانه کافی خواهد بود. درمان محافظه کارانه عموما شامل ۶ هفته فیزیوتراپی و لیزردرمانی گاهی هم تزریق کورتون میباشد.
چنانچه جراحی انجام شود زمان بهبودی طولانی تر خواهد شد.