پارگی رباط صلیبی یک آسیب جدی برای زانو محسوب می شود و ممکن است نیاز به جراجی ترمیمی داشته باشد. بعد از انجام جراحی ترمیمی، جوش خوردن رباط صلیبی اهمیت دارد. به همین منظور انجام دستورات پزشک و فیزیوتراپی زانو بعد از عمل رباط صلیبی ضروری است. در فیزیوتراپی دکتر راستگو هدف ما از درمان بازگشت زانو به عملکرد طبیعی آن است.
فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی از همان روز اول در بیمارستان شروع می شود و لازم است که تا چند ماه ادامه یابد. به منظور درک بهتر از روند فیزیوتراپی رباط صلیبی، آن را به چند مرحله تقسیم بندی می کنند که در ادامه شرح داده می شود.
اکثر جراح ها شما را به راه رفتن در همان روز بعد جراحی رباط صلیبی تشویق می کنند. هنگام راه رفتن باید تاجایی که می توانید روی پا وزن اندازی کنید. معمولا باید با استفاده از عصای زیر بغلی راه بروید. تا روزی که به عصای زیر بغلی احساس نیاز می کنید، از آن استفاده کنید. زمان کنار گذاشتن عصا و راه رفتن مستقل از یک فرد تا فرد دیگر از چند روز تا چند هفته تفاوت دارد.
در جراحی ترمیم رباط صلیبی (ACL reconstruction surgery)، رباط پاره شده معمولا با یک بافت مناسب از بدن خود بیمار جایگزین می شود. مثلا ممکن است جراح، تاندن عضله همسترینگ را جایگزین رباط صلیبی کند. برای اینکه این بافت جدید به لیگامان تبدیل شود، به 12 ماه زمان نیاز است.
تعداد جلسات فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی
انجام فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی بسیار ضروری است و در نتیجه جراحی نقش مهمی دارد. فیزیوتراپی از همان روز اول بعد از جراحی شروع می شود. انجام فیزیوتراپی حداقل 1 تا 3 ماه بعد از جراحی برای همه بیمارها ضروری است. تعداد جلسات فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی بستگی به عوامل زیر دارد:
کسب دامنه صاف شدن کامل زانو بعد از عمل رباط صلیبی بسیار مهم است و باید از همان روز اول بعد از جراحی مد نظر قرار داده شود. به طور مثال اگر به علت تورم زانو صاف نشود، بعد از گذشت مدتی ممکن است که در همین وضعیت بماند و صاف شدن کامل زانو بسیار سخت گردد. علل صاف نشدن زانو بعد از عمل رباط صلیبی می توانند موارد زیر باشند:
انجام فیزیوتراپی قبل و بلافاصله بعد از جراحی نقش مهمی در کسب دامنه حرکتی صاف شدن و خم شدن زانو دارد.
می توان مراحل توانبخشی (فیزیوتراپی) بعد از عمل رباط صلیبی را به 4 مرحله زیر تقسیم بندی کرد:
این مرحله حداقل دو هفته طول می کشد. از آنجا که زانوی جراحی شده مستعد آسیب بیشتر است، این مرحله اهمیت زیادی دارد. در این مدت شما درد، تورم و محدودیت حرکت در زانو دارید. فیزیوتراپی با آموزش چند حرکت، آموزش نحوه راه رفتن با عصا و استفاده از دستگاه های فیزیوتراپی برای کاهش درد و تورم زانو انجام می شود.
اهداف فاز اول فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
تمرین های فاز اول فیزیوتراپی رباط صلیبی شامل تمرین سفت کردن عضله چهارسر و تمرین صاف کردن زانو هستند.
این مرحله از بهبودی معمولا از 3 تا 5 هفته بعد از جراحی ادامه دارد. در این مرحله اغلب تمرین های ساده تحمل وزن شروع می شوند و تمرین ها با افزودن مقاومت، هماهنگی و تعادل پیشرفت داده می شوند.
فیزیوتراپیست و بیمار باید واکنش بدن در برابر انجام تمرن ها را بررسی کنند. به طوریکه اگر بعد از انجام تمرین ها زانو ورم کرد یا دردی بوجود آمد که پس از گذشت چند ساعت کم نشد، تمرین انجام شده مناسب آن بیمار نبوده است. یعنی تعداد و شدت تمرین و یا نوع آن باید تغییر داده شوند.
مهم ترین اهداف فاز دوم فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
این مرحله از 6 هفته بعد از جراحی شروع می شود و تا 8 هفته بعد از آن ادامه دارد. انجام فیزیوتراپی از این مرحله به بعد معمولا برای ورزشکاران ضرورت دارد. در این مرحله زانو باید بدون ورم و درد باشد. تاکید فیزیوتراپی در این مرحله اجرای صحیح تمرین های کاهش سرعت همانند فرود آمدن از پرش است.
مهم ترین اهداف فاز سوم فیزیوتراپی فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
این مرحله از توانبخشی بسیار شخصی سازی شده می باشد و تمرین های آن باید مناسب ورزش تخصصی هر ورزشکار باشد. این قبیل از تمرین ها برای ورزشکاران حرفه ای بدون آسیب رباط صلیبی هم آموزش و اجرا می شود.
همانطور که در فاز های مختلف بعد از جراحی رباط صلیبی عنوان شد، بازگشت به ورزش همانند دوچرخه سواری حداقل 8 هفته بعد از جراحی است. البته این زمان در صورتی است که مراحل توانبخشی و بهبودی بیمار به خوبی طی شده باشد.
انجام آب درمانی از دو هفته بعد از جراحی مناسب است. تحقیقات نشان دادند افرادی که بعد از عمل رباط صلیبی فیزیوتراپی و آب درمانی را همراه با هم به مدت 3 هفته انجام دادند نتیجه بهتری از لحاظ عملکرد و ثبات زانو نسبت به آنهایی که تنها فیزیوتراپی انجام دادند، داشتند. مزایای انجام حرکات آب درمانی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
اکثر جراح ها شما را به راه رفتن در همان روز بعد جراحی رباط صلیبی تشویق می کنند. هنگام راه رفتن باید تاجایی که می توانید روی پا وزن اندازی کنید. معمولا باید با استفاده از عصای زیر بغلی راه بروید. تا روزی که به عصای زیر بغلی احساس نیاز می کنید، از آن استفاده کنید. زمان کنار گذاشتن عصا و راه رفتن مستقل از یک فرد تا فرد دیگر از چند روز تا چند هفته تفاوت دارد.