فیزیوتراپی رباط صلیبی زانو
فیزیوتراپی رباط صلیبی زانو
پارگی رباط صلیبی یک آسیب جدی برای زانو محسوب می شود و ممکن است نیاز به جراجی ترمیمی داشته باشد. بعد از انجام جراحی ترمیمی، جوش خوردن رباط صلیبی اهمیت دارد. به همین منظور انجام دستورات پزشک و فیزیوتراپی زانو بعد از عمل رباط صلیبی ضروری است. در فیزیوتراپی دکتر راستگو هدف ما از درمان بازگشت زانو به عملکرد طبیعی آن است.
فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی از همان روز اول در بیمارستان شروع می شود و لازم است که تا چند ماه ادامه یابد. به منظور درک بهتر از روند فیزیوتراپی رباط صلیبی، آن را به چند مرحله تقسیم بندی می کنند که در ادامه شرح داده می شود.
راه رفتن بعد از عمل رباط صلیبی
اکثر جراح ها شما را به راه رفتن در همان روز بعد جراحی رباط صلیبی تشویق می کنند. هنگام راه رفتن باید تاجایی که می توانید روی پا وزن اندازی کنید. معمولا باید با استفاده از عصای زیر بغلی راه بروید. تا روزی که به عصای زیر بغلی احساس نیاز می کنید، از آن استفاده کنید. زمان کنار گذاشتن عصا و راه رفتن مستقل از یک فرد تا فرد دیگر از چند روز تا چند هفته تفاوت دارد.
جوش خوردن رباط صلیبی
در جراحی ترمیم رباط صلیبی (ACL reconstruction surgery)، رباط پاره شده معمولا با یک بافت مناسب از بدن خود بیمار جایگزین می شود. مثلا ممکن است جراح، تاندن عضله همسترینگ را جایگزین رباط صلیبی کند. برای اینکه این بافت جدید به لیگامان تبدیل شود، به 12 ماه زمان نیاز است.
تعداد جلسات فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی
انجام فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی بسیار ضروری است و در نتیجه جراحی نقش مهمی دارد. فیزیوتراپی از همان روز اول بعد از جراحی شروع می شود. انجام فیزیوتراپی حداقل 1 تا 3 ماه بعد از جراحی برای همه بیمارها ضروری است. تعداد جلسات فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی بستگی به عوامل زیر دارد:
- شدت و میزان آسیب وارد شده به زانو
- مهارت جراح در انجام جراحی
- شرایط زانو از نظر قدرت عضلانی، تورم و دامنه حرکتی قبل از انجام جراحی
- سطح عملکرد مورد انتظار برای فرد بعد از درمان زانو
علت صاف نشدن زانو بعد از عمل رباط صلیبی
کسب دامنه صاف شدن کامل زانو بعد از عمل رباط صلیبی بسیار مهم است و باید از همان روز اول بعد از جراحی مد نظر قرار داده شود. به طور مثال اگر به علت تورم زانو صاف نشود، بعد از گذشت مدتی ممکن است که در همین وضعیت بماند و صاف شدن کامل زانو بسیار سخت گردد. علل صاف نشدن زانو بعد از عمل رباط صلیبی می توانند موارد زیر باشند:
- سفت و کوتاه شدن عضلات خلف ساق و ران پا (عضلات همسترینگ)
- ایجاد ضعف یا مهار در عضله جلوی ران (عضله چهارسرران)
- وجود تورم کنترل نشده در زانو
انجام فیزیوتراپی قبل و بلافاصله بعد از جراحی نقش مهمی در کسب دامنه حرکتی صاف شدن و خم شدن زانو دارد.
توانبخشی بعد از عمل رباط صلیبی
می توان مراحل توانبخشی (فیزیوتراپی) بعد از عمل رباط صلیبی را به 4 مرحله زیر تقسیم بندی کرد:
فاز اول: بهبود بعد از عمل رباط صلیبی
این مرحله حداقل دو هفته طول می کشد. از آنجا که زانوی جراحی شده مستعد آسیب بیشتر است، این مرحله اهمیت زیادی دارد. در این مدت شما درد، تورم و محدودیت حرکت در زانو دارید. فیزیوتراپی با آموزش چند حرکت، آموزش نحوه راه رفتن با عصا و استفاده از دستگاه های فیزیوتراپی برای کاهش درد و تورم زانو انجام می شود.
اهداف فاز اول فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
- صاف شدن کامل زانو
- کم کردن ورم زانو
- فعال کردن مجدد عضله چهارسر زانو
تمرین برای تقویت رباط صلیبی
تمرین های فاز اول فیزیوتراپی رباط صلیبی شامل تمرین سفت کردن عضله چهارسر و تمرین صاف کردن زانو هستند.
فاز دوم: کسب قدرت و کنترل عصبی عضلانی
این مرحله از بهبودی معمولا از 3 تا 5 هفته بعد از جراحی ادامه دارد. در این مرحله اغلب تمرین های ساده تحمل وزن شروع می شوند و تمرین ها با افزودن مقاومت، هماهنگی و تعادل پیشرفت داده می شوند.
فیزیوتراپیست و بیمار باید واکنش بدن در برابر انجام تمرن ها را بررسی کنند. به طوریکه اگر بعد از انجام تمرین ها زانو ورم کرد یا دردی بوجود آمد که پس از گذشت چند ساعت کم نشد، تمرین انجام شده مناسب آن بیمار نبوده است. یعنی تعداد و شدت تمرین و یا نوع آن باید تغییر داده شوند.
مهم ترین اهداف فاز دوم فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
- کسب مجدد تعادل ایستادن تک پا
- کسب مجدد قدرت عضلانی
- تمرین اسکات تک پا با راستا و روش مناسب
فاز سوم: کسب توانایی دویدن و فعالیت های پرشی
این مرحله از 6 هفته بعد از جراحی شروع می شود و تا 8 هفته بعد از آن ادامه دارد. انجام فیزیوتراپی از این مرحله به بعد معمولا برای ورزشکاران ضرورت دارد. در این مرحله زانو باید بدون ورم و درد باشد. تاکید فیزیوتراپی در این مرحله اجرای صحیح تمرین های کاهش سرعت همانند فرود آمدن از پرش است.
مهم ترین اهداف فاز سوم فیزیوتراپی فیزیوتراپی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
- اجرای صحیح فرود آمدن
- پیشرفت مناسب در تمرین های چابکی
- کسب مجدد قدرت و تعادل به صورت کامل
فاز چهارم: بازگشت به ورزش
این مرحله از توانبخشی بسیار شخصی سازی شده می باشد و تمرین های آن باید مناسب ورزش تخصصی هر ورزشکار باشد. این قبیل از تمرین ها برای ورزشکاران حرفه ای بدون آسیب رباط صلیبی هم آموزش و اجرا می شود.
دوچرخه سواری بعد از عمل رباط صلیبی
همانطور که در فاز های مختلف بعد از جراحی رباط صلیبی عنوان شد، بازگشت به ورزش همانند دوچرخه سواری حداقل 8 هفته بعد از جراحی است. البته این زمان در صورتی است که مراحل توانبخشی و بهبودی بیمار به خوبی طی شده باشد.
حرکات آب درمانی بعد از عمل رباط صلیبی
انجام آب درمانی از دو هفته بعد از جراحی مناسب است. تحقیقات نشان دادند افرادی که بعد از عمل رباط صلیبی فیزیوتراپی و آب درمانی را همراه با هم به مدت 3 هفته انجام دادند نتیجه بهتری از لحاظ عملکرد و ثبات زانو نسبت به آنهایی که تنها فیزیوتراپی انجام دادند، داشتند. مزایای انجام حرکات آب درمانی بعد از عمل رباط صلیبی شامل موارد زیر است:
- وزن اندازی سریع روی زانو
- انجام تمرین های پوسچرال و راه رفتن در محیط امن و با حمایت آب
- تقویت عضلانی همراه با مقاومت در آب
راه رفتن بعد از عمل رباط صلیبی
اکثر جراح ها شما را به راه رفتن در همان روز بعد جراحی رباط صلیبی تشویق می کنند. هنگام راه رفتن باید تاجایی که می توانید روی پا وزن اندازی کنید. معمولا باید با استفاده از عصای زیر بغلی راه بروید. تا روزی که به عصای زیر بغلی احساس نیاز می کنید، از آن استفاده کنید. زمان کنار گذاشتن عصا و راه رفتن مستقل از یک فرد تا فرد دیگر از چند روز تا چند هفته تفاوت دارد.
