فواید فیزیوتراپی زانو

فواید فیزیوتراپی زانو

آیا شما چون زانو درد دارید، برای بالا رفتن و پایین آمدن از پله مجبورید نرده را با دست بگیرید؟

آیا شما هنگامیکه از صندلی بر می خیزید زانوی تان صدا داده و درد می گیرد؟

آیا زانوی شما آسیب دیده است یا جراحی زانو انجام داده اید؟

آیا زانوی شما به علت آرتروز درد دارد و سفت شده است؟

در هر کدام از این موارد شاید تصور کنید که جز تحمل درد چاره ای ندارید. این در حالی است که با انجام درمان های محافظه کارانه و بی خطر همانند فیزیوتراپی، زانو درد شما بهبود می یابد و از آسیب بیشتر زانو پیشگیری می شود.

فیزیوتراپی تخصصی زانو

زانو یکی از بزرگ ترین و پیجیده ترین مفاصل بدن است. مفصل زانو در معرض اعمال بار زیادی قرار دارد و اطراف آن کمتر از سایر مفاصل توسط عضلات پوشیده شده و حمایت کمتری می شود. در نتیجه زانو بسیار در معرض آسیب های ناشی از ضربه و فشار های ناشی از وزن و بار می باشد. شیوع زانو درد در جامعه بالا است. طبق آمار از هر 4 نفربزرگسال، 1 نفر به زانودرد مبتلا است. فشارهای ناشی از وزن بدن و بی حرکتی، مفصل زانو را محل شایع برای آرتروز می سازد. به طوریکه 18 درصد از افراد بالای 45 سال مبتلا به آرتروز زانو هستند.

ابتلا به مشکلات زانو مانند یک چاقوی دو لبه است. فشار بیش از حد به زانو ممکن است که شرایط  را بدتر کند، درحالیکه  با تحرک کم نیز زانوها ضعیف تر می شوند. برای قوی و سالم ماندن زانو، لازم است میزان تحرک به میزان کافی را بیابید. این مساله یکی از فواید فیزیوتراپی زانو است.

هنگامیکه شما به آرتروز زانو مبتلا می شوید، عضلات اطراف زانو ضعیف شده و مفصل سفت می شود. در نتیجه انجام فعالیت های هرروزه همانند راه رفتن یا خارج شدن از تخت برای شما دشوار می گردد.

فیزیوتراپی می تواند برای کم شدن درد، التهاب و سفتی آرتروز زانو به شما کمک کند. یکی دیگر از فواید فیزیوتراپی زانو کمک به بهبود عملکرد مفصل زانو است. با انجام فیزیوتراپی راه رفتن، خم کردن، چمباتمه زدن، نشستن و زانو زدن برای شما آسان تر می شود. در یک تحقیق که اخیرا برروی بیماران مبتلا به آرتروز زانو انجام شد مشخص گردید که ترکیب درمان های فیزیوتراپی و حرکات فیزیوتراپی زانو در منزل فواید کاربردی برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو دارد و از لزوم انجام جراحی جلوگیری کرده یا آن را به تعویق می اندازد.¹

دو نوع فیزیوتراپی شامل فیزیوتراپی زانو با دستگاه (درمان غیر فعال) و حرکات فیزیوتراپی زانو (درمان فعال) می توانند مشکل زانودرد را بهبود دهند. درمان غیر فعال به این معناست که شما در انجام آن فعالیت ندارید و توسط فیزیوتراپیست انجام می شود. درمان فعال درمان هایی است که شما خودتان در انجام آن نقش فعال دارید و با انجام حرکات فیزیوتراپی زانو در کلینیک فیزیوتراپی و منزل به درمان کمک می کنید.

درمان های فیزیوتراپی رایج غیر فعال برای زانودرد

• سرما درمانی:با استفاده از سرما گردش خون ناحیه کاهش یافته و تورم کم می شود. به طور مثال ممکن است فیزیوتراپیست کمپرس یخ روی مفصل زانوی متورم شما قرار دهد.
• گرما درمانی:گرما گردش خون را افزایش می دهد و سبب کاهش سفتی مفصل و عضلات اطراف زانو می شود. به طور مثال فیزیوتراپیست می تواند برای بهبود گردش خون یک کیسه گرما یا لامپ مادون قرمز روی مفصل زانوی شما قرار دهد.
• آب درمانی:در این درمان با استفاده از آب علایم آرتروز زانو کاهش می یابند. فواید متعددی برای آب درمانی وجود دارد. به طور مثال شما می توانید تمرین های متعددی را در آب انجام دهید. بعلاوه قرار گیری در آب به تنهایی می تواند حرکات مفصلی را تسهیل سازد و درد و سایر علایم آرتروز را بکاهد.
• فیزیوتراپی زانو با لیزر:انرژی نورانی لیزر از پوست عبور می کند و به بافت آسیب دیده می رسد و در آنجا جذب می شود. انرژی لیزر به کاهش التهاب و تسریع ترمیم بافت آسیب دیده کمک می کند. اثرات مفید لیزر در بهبود علایم آرتروز زانو به اثبات رسیده است².
• دستگاه فیزیوتراپی زانو: فیزیوتراپیست بسته به مشکلات بیمار از دستگاه های مختلف فیزیوتراپی برای درمان زانودرد می تواند استفاده کند. دستگاه تحریک الکتریکی (تنس) برای کاهش درد و تقویت عضلات اطراف زانو کاربرد دارد. دستگاه اولتراسوند نیز برای رفع درد، تورم، اسپاسم و نرم کردن حرکات زانو بسیار مفید است.
• فیزیوتراپی زانو با دستگاه شاک ویو:استفاده از شاک ویو برروی نقاط دردناک اطراف مفصل زانو یکی از درمان های جدید و بسیار موثر برای کاهش درد و بهبود بدشکلی های ناشی از آرتروز زانو است. اثرات مفید شاک ویو در درمان زانو درد در تحقیق انجام شده در سال 2018 میلادی مشخص شده است³.

حرکات فیزیوتراپی زانو

حرکات فیزیوتراپی زانو توسط فیزیوتراپیست به شما آموزش داده می شوند. این حرکات برای هر فرد اختصاصی است و تجویز آنها بستگی به مشکلات خاص شما دارد. لازم است که حرکات فیزیوتراپی زانو در منزل نیز انجام شوند. همچنین با إتمام جلسات فیزیوتراپی شما باید انجام این حرکات را حداقل تا یک ماه بعد از درمان ادامه دهید. حرکات فیزیوتراپی زانو شامل موارد زیر هستند:

• تمرین های تقویتی:فیزیوتراپیست ورزش های خاصی که شما می توانید در منزل برای تقویت عضلات تان انجام دهید را به شما آموزش می دهد. انجام ورزش های عضلات پا می تواند مفصل زانوی شما را قوی تر سازد. قوی کردن این عضلات به تنهایی می تواند به کاهش درد آرتروز زانو کمک کند.
• تمرین های انعطاف پذیری:از آنجاییکه آرتروز زانو اغلب سبب سخت شدن حرکت آن می شود، انجام ورزش های انعطاف پذیری بسیار اهمیت دارد. انجام منظم این تمرینات می توانند به افزایش دامنه حرکتی مفصل کمک نماید، زانوها را منعطف سازد و عملکرد طبیعی مفصل زانو را احیا کند.
• تمرین های پروپریوسپشن (حس عمقی):گیرنده های حس عمقی در داخل عناصر اطراف مفصل زانو همانند لیگامان ها، کپسول مفصلی و عضلات مفصل قرار دارند. از آنجاییکه با ایجاد آرتروز و روند تخریبی در مفصل این عناصر آسیب می بینند و عضلات اطراف مفصل ضعیف می شوند، حس عمقی مفصل کاهش می یابد. تحقیقات انجام شده نقش بارز ورزش های حس عمقی در بهبود علایم و کند شدن روند آرتروز مفصل زانو را نشان داده اند⁴.

از آنجا که انجام این تمرین ها به برداشتن فشار روی زانو کمک می کنند، هر سه نوع تمرینات تقویتی، انعطاف پذیری و حس عمقی برای درمان زانودرد اهمیت دارند.

در جلسه اول حضور شما در کلینیک فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست پس از انجام ارزیابی یک برنامه درمانی برای شما در نظر می گیرد که شامل ترکیبی از فیزیوتراپی زانو با دستگاه و آموزش حرکات فیزیوتراپی زانو در منزل برای درمان زانودرد شما می باشد.

با انجام یک دوره فیزیوتراپی برای زانودردتان فعالیت های روزانه شما ارتقا می یابد، هر چه سریع تر زانودرد شما درمان شود و بهتر و سریعتر می توانید در مسیر سلامتی قرار بگیرید.

فیزیوتراپی زانو بعد از عمل

پس از انجام جراحی زانو انجام یک یا چند دوره فیزیوتراپی زانو سبب بهبود قابل توجه نتیجه جراحی می شود. از آنجا که بعد از جراحی لازم است زانو مدتی بی حرکت باشد، عضلات اطراف آن ضعیف می شوند. به علاوه انجام جراحی سبب التهاب مفصل و اسپاسم و مهار عضلات و گیرنده های حس عمقی زانو می شود. در صورتیکه درد و تورم مفصل بعد از جراحی با فیزیوتراپی کنترل نشود، سیکل درد و تورم، اسپاسم و درد ادامه یافته و وضعیت زانو به مرور زمان بدتر می شود. بهبود وضعیت مفصل و تقویت عضلات زانو از فواید فیزیوتراپی زانو بعد از عمل است.

هزینه فیزیوتراپی زانو

هزینه انجام فیزیوتراپی زانو بسته به دستگاه های مورد استفاده متفاوت است. به طور مثال کاربرد لیزر و شاک ویو یا انجام درمان های دستی در فیزیوتراپی زانو مستلزم پرداخت هزینه بیشتری است.

منابع

1. Deyle GD, Henderson NE, Matekel RL et al. Effectiveness of manual physical therapy and exercise in osteoarthritis of the knee. A randomized, controlled trial. Ann Intern Med. 2000;132(3):173-181.
2. Tascioglu F, Armagan O, Tabak Y, Corapci I, Oner C. Low power laser treatment in patients with knee osteoarthritis. Swiss medical weekly. 2004 May 1;134(1718).

1. Kim JH, Kim JY, Choi CM, Lee JK, Kee HS, Jung KI, Yoon SR. The dose-related effects of extracorporeal shock wave therapy for knee osteoarthritis. Annals of rehabilitation medicine. 2015 Aug;39(4):616.

1. Van der Esch M, Steultjens M, Harlaar J, Knol D, Lems W, Dekker J. Joint proprioception, muscle strength, and functional ability in patients with osteoarthritis of the knee. Arthritis Care & Research: Official Journal of the American College of Rheumatology. 2007 Jun 15;57(5):787-93.

• Handout on Health: Osteoarthritis. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases Web site. https://www.niams.nih.gov/Health_Info/Osteoarthritis/default.asp. Updated August 2013. Accessed March 16, 2015.
• Arthritis Foundation article on 25 Treatments for Arthritis Hip & Knee Pain.https://www.arthritistoday.org/about-arthritis/types-of-arthritis/osteoarthritis/treatment-plan/25-treatments-for-hip-knee-oa-2.php.Accessed March 16,2015.”>https://www.arthritistoday.org/about-arthritis/types-of-arthritis/osteoarthritis/treatment-plan/25-treatments-for-hip-knee-oa-2.php. Accessed March 16, 2015